» Almanach » Teoria RPG » Co to jest RPG?

Co to jest RPG?


wersja do druku

Wprowadzenie dla początkujących


Co to jest RPG?
Jeśli nie wiesz, czym są gry fabularne, przeczytaj ninejszy tekst. Mamy nadzieję, że będzie on pomocy w zorientowaniu się, o co w RPG chodzi.

Odrobina historii

Gry fabularne (RPG, czyli Role Playing Games), powstały na początku lat 70-tych w USA. Nazwę dosłownie tłumaczy się na "gry z odgrywaniem ról", jednak w polskiej terminologii przyjęło się używać nazwy "gry fabularne".

Skąd się wzięło RPG? Gary Gygax wraz z Davidem Arnesonem, na podstawie osadzonej w realiach średniowiecznych gry bitewnej Chainmail, opracowali grę Dungeons and Dragons. Firma Gygaxa, Tactical Study Research (wykupione kilka lat temu przez Wizards of the Coast) wydała D&D w 1974 roku. Parę lat później ukazała się gra Advanced Dungeons and Dragons będąca rozwinięciem pierwotnego pomysłu, a po niej przyszły inne systemy.

O co chodzi w RPG?

Czym są gry fabularne? To zabawa rozgrywająca się w wyobraźni, którą można porównać do dziecięcej zabawy w wojnę czy policjantów i złodziei. Gracze wcielają się w wymyślone postacie i wspólnie przeżywają przygody w wyimaginowanym świecie.

Jednak, w odróżnieniu od dziecięcej zabawy, w grach fabularnych występuje dodatkowa postać: Mistrz Gry (MG), którego zdaniem jest nadzorowanie przebiegu zabawy. Sama rozgrywka zaś opiera się na dialogu gracze – MG. Gracze mówią, co robią ich postacie, natomiast prowadzący podaje im rezultat tych działań.

Prowadzący rozgrywkę zwykle ma przygotowany scenariusz – ramowy plan obejmujący główne wydarzenia, wątki i postacie, które pojawią się w trakcie rozgrywki (spotkanie graczy nazywane jest sesją). Jednak gracze nie są zobowiązani do trzymania się tego planu. Mają swobodę wyboru, jeśli chodzi o to, co zrobią ich postacie: a mogą zrobić co tylko chcą, ograniczone są jedynie konwencja świata oraz (zazwyczaj) prawami fizyki. Tak więc, scenariusz może zakładać odbicie kupca z rąk zbójców, lecz gracze niekoniecznie muszą to zrobić, jeśli znajdą dla siebie ciekawsze lub bardziej dochodowe zajęcie.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

MG, BG i reszta

Gra w RPG opiera się w głównej mierze na rozmowie, rola Mistrza Gry nie ogranicza się jedynie do napisania scenariusza. MG jest kimś więcej – poza tym, że musi nadzorować przebieg całej rozgrywki, odgrywa także wszystkie postacie ze świata gry, których nie kreują gracze. Są to tak zwani Bohaterowie Niezależni (BN), w odróżnieniu od Bohaterów Graczy (BG). BN to wszelkiego rodzaju istoty zamieszkujące świat gry: różnorodne potwory, nieziemskie stworzenia, ale i byty rozumne, obdarzone inteligencją i wchodzące w zaawansowaną interakcję z BG.

Czasem można tez spotkać angielskie skróty używane nawet przez polskich graczy: NPC – Non-Player Character, czyli BN; GM – Game Master, czyli Mistrz Gry. Ten ostatni bywa zresztą różnie nazywany: Referee, Storyteller (Narrator), Dungeon Master (Mistrz Podziemi).

Zadaniem MG jest też nadzorowanie rozgrywki. Pilnowanie, by wszystko odbywało się w zgodzie z realiami świata gry. W RPG bowiem, w odróżnieniu od tradycyjnych gier, nie ma strony wygrywającej ani przegranej. Rozgrywka nie polega zazwyczaj na rywalizacji między graczami ani też na konflikcie gracze – MG. Wynika to z charakteru samej gry. Zazwyczaj Mistrz Gry pełni bowiem wobec graczy rolę narratora. Opisuje, co ich postacie widzą, słyszą, czują.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Gracze natomiast mają nieco łatwiejsze zadanie - wcielają się w postacie biorące udział w grze. Z tego powodu zaleca się osobom wkraczającym w świat RPG zajęcie właśnie miejsca gracza, a nie MG.

Postacie i mechanika

Postacie graczy opisane są zwykle poprzez zbiór cech (różniących się liczbą i rodzajem w zależności od gry) oraz za pomocą elementów dodatkowych (np. umiejętności czy atrybutów specjalnych). Wszelkie dane podczas tworzenia bohatera (jak i późniejsze zmiany wynikłe z gry) nanosi się na kartę postaci. Główne cechy zwykle opisują postać od strony fizycznej (siła, kondycja, itp.) jak i psychicznej (inteligencja, wiedza, itp.).

Do rozwiązywania kwestii spornych w grze służy mechanika. Dzięki niej można rozstrzygać występujące podczas gry konflikty i zdarzenia, których wyniku nie można określić od ręki (starcia zbrojne, upadki, otwieranie drzwi wytrychem, itd.). Sytuacje te przekładane są na konkretne liczby, co umożliwia określenie szansy powodzenia danej czynności.

Zwykle mechanika w celu określenia stopnia pomyślności danej akcji lub też zajścia określonych okoliczności, zaleca rzut kośćmi. W RPG używane są kostki o różnej liczbie ścianek: tradycyjne 6-ścienne, ale także 4-ścienne, 8-ścienne, 10-ścienne, 12-ścienne, 20-ścienne oraz 100-ścienne tworzone poprzez rzut dwiema dziesięciościennymi (jedna wtedy oznacza dziesiątki, a druga jedności). MG, rozpatrując w ramach mechaniki konkretne zdarzenie (np. wspomniane otwieranie drzwi) zwykle określa stopień trudności akcji, dodaje lub odejmuje od tej liczby modyfikatory uwzględniające okoliczności specjalne (np. włamywanie się po ciemku) po czym rzuca kostkami. Wynik określa czy i jak dobrze postaci powiodło się zadanie. Oczywiście, sama procedura w szczegółach jest różna dla każdego systemu, a powyższy opis pokazuje jedynie ogólny rys zagadnienia.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Kilka przydatnych informacji

Gra, jak już wspomniałem, w ogólnych założeniach opiera się schemacie akcja graczy – reakcja MG. Sama sesja trwa przeciętnie 4 do 6 godzin. Aby grać, potrzeba co najmniej jednego MG i jednego gracza, jednak najczęściej spotyka się drużyny składające się z prowadzącego i 3–4 graczy. Przy większej liczbie osób, bywa, robi się zamieszanie, z którym nie każdy prowadzący jest w stanie sobie poradzić.

Jeśli chodzi o systemy RPG (jako system rozumiemy świat plus mechanikę; sam świat zwykło nazywać się settingiem), to istnieje ich olbrzymia liczba w najróżniejszych konwencjach. Mamy więc fantasy, science fiction, horror oraz niezliczone wariacje tej podstawowej trójki, systemy osadzone w rzeczywistym świecie oraz takie, które trudno sklasyfikować (obejmujące światy znane z komiksów czy też wymykające się jakiejkolwiek próbie usystematyzowania, na przykład zapożyczone z telewizyjnych kreskówek). Każdy może w RPG znaleźć coś dla siebie.

Od każdej zasady, każdego schematu, są wyjątki i tak też jest w przypadku RPG. Wspomnę tu tylko, iż istnieje coś takiego jak Live Action Role Playing, czyli potocznie mówiąc, LARP-y. Są to gry "na żywo", podczas których gracze odgrywają postacie cała swoją osobą. Przebierają się w stroje, nie siedzą przy stole, ponieważ najczęściej akcja rozgrywa się w jednym bądź kilku większych pomieszczeniach, brak jest zwykle tradycyjnych kart postaci i kostek. Są także gry terenowe, różniące się od LARP-ów skalą (LARP-y to zwykle kilkanaście – kilkadziesiąt osób, terenówki nawet kilkaset), rozgrywane zwykle na sporym obszarze na powietrzu i trwające kilka lub kilkanaście dni.

Wraz z poznawaniem gier fabularnych możecie odkryć, że nie wszystkie tytuły trzymają się opisanej powyżej "typowej" formy gry fabularnej. Niektóre gry na przykład dzielą obowiązki prowadzącego między graczy, czasem nawet rezygnując z MG. Inne nie używają w ogóle kostek, zastępując je kartami bądź rezygnując z elementów losowych w ogóle. Jeszcze inne skupiają się na wybranych elementach zabawy w RPG. W naszym dziale będziemy pisać tak o grach klasycznych, jak i o wyłamujących się ze schematów.

Na zakończenie

Gry fabularne to rozrywka, miły sposób na spędzenie wolnego czasu. Jak w przypadku każdej zabawy, granie w RPG ma dawać satysfakcję. Istnieją różne sposoby grania w gry fabularne, niektórzy lubią bawić się przy ciastkach i coli, inni przy zapalonych świecach. Jedni uwielbiają polowanie w lochach na potwory, inni preferują pałacowe intrygi. Najważniejsze jednak, by wszyscy byli zadowoleni z zabawy. Nie ma bowiem "najlepszego sposobu grania w RPG". Każdy powinien bawić się tak, jak mu pasuje. Najważniejsze jest to, by wszyscy gracze miło wspominali sesję.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę
Tagi: RPG



Czytaj również

Historia gier RPG, część 1
Prapoczątki naszego hobby
Rzecz o ptakach w grach fabularnych
Skrzydlaci pomagierzy
Bohater do Wynajęcia
Złap ich wszystkich!
- recenzja
Puchar Mistrza Mistrzów 2015 FALKON
Z kamerą wśród Mistrzów
Wielka lista fabuł RPG
Wszystko już było...

Komentarze


~Horry Portier

Użytkownik niezarejestrowany
    Dobry tekst nie jest zły.
Ocena:
0
Wg. mnie tekst jest dobry, a nawet bardzo. Autor się postarał. Gratulację, a nawet Wielkie Gratulacje. Seji czy myślisz że każdy się do tego nadaję
np. czy mój wiek może być przeszkodą czy mam odłożyć kupno podręczników na póżniej jeżeli mam 14 lat. I jeszcze jedno z innej beczki, czy MG powinien się odizolowywać od graczy na sesji.
28-02-2005 20:24
Seji
    Czy kazdy?
Ocena:
0
Jesli potrafi opowiadac historie lub wcielac sie w ich bohaterow - to tak, nadaje sie. RPG polega na gadaniu, wiec jesli ma sie wyobraznie i choc troche potrafi mowic - nie powinno byc wiekszych problemow.

Wiek - ja zaczynalem jak mialem 15, znam ludzi, co zaczynali w wieku 12 lat (lub nawet jeszcze wczesniej). 14 lat to dobry moment na start :).

Izolowanie sie - co kto lubi. Jedni lubia sie odgrodzic - mniej sie wtedy stresuja, ze gracze zajrza im do notatek, beda sie klocic o wyniki rzutow kostakmi itp. Inni z kolei nie lubia ekranow MG czy innych zaslonek, bo im po prostu przeszkadzaja. Jakies 99% sesji prowadzilem bez izolowania sie za pomoca czegokolwiek i nie mialem powodow do narzekania. Wiec musisz sprobowac z zaslonka i bez niej i bedziesz wiedizal, co Ci pasuje bardziej.
06-03-2005 02:46
Wojewoda
   
Ocena:
0
Ja zaczynałem w wieku 12 lat:)
02-04-2005 23:47
~marcia

Użytkownik niezarejestrowany
    podsumowanie
Ocena:
0
wytlumaczone super szczegolnie ze jeszcze nie gralam w to gre narazie jeszcze sie szkole ale mam nadzieje ze w koncu uda mi sie w to zagrac!!!! czekam moze ktos moglby mi wytlumaczyc pomalutku wszystko zebym wreszcie nie musiala kierowac sie tylko opowiadaniami ale tez wlasnym doswiadczeniem
22-04-2005 15:19
~Stefan Batory

Użytkownik niezarejestrowany
    plansza
Ocena:
0
a ja mam takie pytanko:czy w erpegi (mi raczej chodzi o D&D)się gra na jakiejś planszy i czy jeśli tak to gdzie ją zdobyć?
31-05-2005 21:30
Seji
    Nie, nie gra sie na planszy
Ocena:
0
Calosc polega na rozmowie prowadzacy-gracze. Gracze mwoia co robia, prowadza dialogi, MG podaje im rezultat dzialan i odgrywa inne postacie. Podreczniki mozesz kupic chocby tu: http://sklep.polter.pl.
03-06-2005 09:47
~AsCaCiRiEl

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
Wreszcie jak to przeczytałam dowiedziałam sie dokładniej co to jest RPG. Mówili mi o tym znajomi ale zbyt wiele nie rozumiałam... aż do dziś dzień. Pozwolono mi sie wcielić w swiat fantastyki i pobudzić moja wyobraźnie.... Tekst nie jest trudny i napisany językiem nieskomplikowanym zwłaszcza dla tych co nie mieli nawet najmniejszego pojecia o RPG...takich opisów i wyjasniej potrzeba wiecej.....
12-06-2005 17:16
~Twój ulubiony niedźwiedź z Koziego

Użytkownik niezarejestrowany
    Ehhh...
Ocena:
0
Fajny artykulik, który laikowi naświetla w sposób prosty i dość przejrzysty czym są gry fabularne. Ale Seji - umieszczone we wstępie założenia metodologiczne wołają o pomstę do nieba. Każdy uczony jak coś takiego widzi, to czuje, że mu się jeżą włosy na głowie. A kiedy dobierasz dane słowo, to sprawdź w słowniku jego semantykę, bo np. mylisz znczenie słowa "jednolitej" ze słowem "jednej". Mniej pośpiechu, więcej rozwagi. Pozdrawiam!
13-06-2005 23:03
Seji
    Hej Misiu ;)
Ocena:
0
Cos, nie jesem naukowcem - ani nie bylem, keidy pisalem tekst. A wstep jest do wywalenia - bedzie poprawiona wersja tekstu, w ktorej sie on nie pojawi.
16-06-2005 09:39
Joseppe
    To kiedy
Ocena:
0
ten nowy, v 2.0, tekst? :)
01-02-2006 13:33
Seji
    Jak znajde chwile
Ocena:
0
zeby nad nim usiasc. Kiedys ;).
02-02-2006 10:28
~Mcolin

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
"łówne cechy zwykle opisują postać od strony fizycznej (siła, kondycja, itp.) jak i psychicznej (inteligencja, widza, itp.)"

Taka mała literówka na końcu. ;-)
Poza tym tekst ciekawy. :-)
02-02-2006 17:33
Seji
    Tekst powyzej
Ocena:
0
zostal przerobiony, skrocony, wyczyszczony i w ogole. Tak, to obiecywana od dawna wersja 2.0.
24-09-2006 01:15
mattness
    ort
Ocena:
0
"Jesli nie wiesz" - literówka w pierwszym SŁOWIE artykułu może zniechęcić do kontynuowania lektury.
TIA
29-10-2006 18:28
mattness
    Może przykład :)
Ocena:
0
Cos w stylu:
"Mistrz Gry:
- Leśna droga kończy się - widzicie polanę. Widać, że niedawno była sceną bitwy - kilka ciał leży nieruchomo...
Misiek, w grze elf-zwiadowca:
-Wysyłam sokoła, by zorientował się w sytuacji...
Jacek, w grze kapłan bogini słońca:
- Wyjmuję z torby bandaże i lecznicze zioła - może ktoś tam jeszcze żyje.
Ania, w grze czarodziejka:
- Rzucam czar niewidzialności na każdego z naszej drużyny - jeśli ci, co zaatakowali tych nieboraków na polanie, są w pobliżu, lepiej żeby nas nie zauważyli"

PZDR
29-10-2006 18:37
Ollofeli
    ocena +++
Ocena:
0
przy całym średniowiecznym umyśle wielu ludzi, którzy nie wiedząc twierdzą, że RPG jest złe bądź bezsensowne miło jest pokazać im dobrze przygotowany tekst. przy okazji zastanawiam się, czytając komentarze, jak to możliwe, aby być MG i nie potrafić wytłumaczyć na czym to polega :) ... dobra wola zawsze dotykana przez ludzką niedoskonałość... pozdro
27-11-2006 14:54
~Warrior

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
Bardzo fajny artykuł. Sam gram w gre RPG i uważam ze to jest bardzo fajne.
26-01-2007 21:49
mattness
    Na co komu przykład
Ocena:
0
A no na to, że może trafi tu ktoś kto za RPG uważa Diablo...

Poza tym, założeniem tekstu ma być promowanie RPG, WYTŁUMACZENIE czym są gry fabularne.

A jak wiedzą nawet pierwszaki uczące się dodawać na jabłuszkach, przykład w nauce nie szkodzi, czasem wręcz przeciwnie :P

(wiem, że ollo pisał komentarz rok temu. So what! :) ).

nie czepiam się, żeby udowadniać coś komukolwiek - chcę po prostu, żeby tekst zachęcał do RPG. Nigdzie nie napisałem że uważam tekst za kiepski - wręcz odwrotnie.

Ale lepsze jest wrogiem dobrego :>
12-01-2008 19:31
Ninetongues
   
Ocena:
0
@Matness - "nieboraków". Obawiam się, że nadużywasz praw autorskich. Strzeż się Magnesa! ;)

@Seji - Indi-anie urwaliby Ci głowę za ten tekst, wiesz o tym? Ale to pewnie ONI kazali wstawić ten odnośnik do artykułu o Indie.

Generalnie niezły tekst. Błąd:

"Jednak gracze nie są zobowiązane do trzymania się tego planu. Mają swobodę wyboru, jeśli chodzi o to, co zrobią ich postacie: a mogą zrobić co tylko chcą, ograniczone są jedynie konwencja świata oraz (zazwyczaj) prawami fizyki."

Gracze nie są zobowiązane? Ograniczone?

Przykład to imnho bardzo dobry pomysł.
07-08-2008 11:12
Seji
   
Ocena:
0
Jakbys sie jeszcze nie zorientowal - sam lubie i gram w Indie. Tekst jest rpzerobka starego tekstu i nie mial na celu roztrzasanie roznych podejsc. Link wstawilem z wlasnej woli. Obudz sie i szukaj spiskow gdzies indziej, bo tutaj Ci nie wychodzi.

Blad - pisz do redakcji. Ja z tym serwisem nie amm juz nic wspolnego.
09-08-2008 09:21

Komentowanie dostępne jest po zalogowaniu.